Kaldıraç Nedir? Forex’te Kaldıraç Nasıl Hesaplanır?

Finans piyasalarında yatırımcıların etkin şekilde yer almasını sağlayan ve az miktar sermaye ile büyük işlem yapmasına imkân veren sisteme kaldıraç diyoruz.

Forex’te kaldıraç kripto ya da başka piyasalarda olduğu gibi işlem bazlı değil genellikle hesap bazlı uygulanır. Yani hesabınızı açarken belirlediğiniz kaldıraç istisnalar dışında tüm işlemlerinizde geçerlidir.

Forex’te Kaldıraç Nasıl Hesaplanır?

Forex’te işlem yaparken kullandığımız işlem birimi lottur. Lot hakkında detaylı bilgi almak için buradaki yazımızı okuyabilirsiniz. Forex’te 1 lot = 100.000 birim para birimine eşittir. Örnek verecek olursak EUR/USD fiyatının 1.05333 olduğunu varsayalım. 1 lotluk işlem büyüklüğü 100.000 EUR ya da 105.333 USD’a eşittir.

Eğer kaldıraç olmazsa (1:1) 1 lotluk EUR/USD işlem alabilmek için forex hesabımızda en az 105.333 USD para olması gerekir. Kaldıraç olmazsa tıpkı bir döviz bürosuna giderek döviz almışız gibi düşünebilirsiniz. (Ne kadar paramız varsa o kadar döviz alabiliriz) İşte kaldıraç 1 lot işlem alırken 105.333 USD ödemek yerine daha az ödeyerek işlemi almamıza olanak verir. Kaldıraç oranımız arttıkça o işlemi almak için ödememiz gereken teminat azalır. Aşağıda 1 lot EUR/USD işlemini almak için değişik kaldıraç oranlarında ödeyeceğiniz teminatı gösteren bir görsel paylaştım.

Kaldıracınız kaç olursa olsun işlem büyüklüğünüz değişmez. 1 kaldıraçta da 1000 kaldıraçta da 1 lotluk işlemin her pip hareketinde (+-) 10 USD kar/zarar elde edersiniz. Kaldıraç o işlemi almak için gereken teminat tutarını değiştirir.

Türkiye’de Forex Kaldıraç Oranı

Ülkemizde kaldıraçlı alım satım işlemlerinde kaldıraç oranı azami 1:10 olarak uygulanır. Hesap açılışı sırasında başlangıç teminat tutarı 50.000 TL veya muadili döviz tutarının altında olan müşteriler için yukarıda bahsi geçen kaldıraç oranlarının azami yarısı (1:5) uygulanabilir.

Dünyada Forex Kaldıraç Oranı

Ülkemiz dışında kalan regülasyonlarla çok farklı kaldıraç limitleri mevcuttur. Örneğin Avrupa ülkelerinde 1:30, Amerika’da 1:50, Asya ve Arap yarım adasında ise 1:100, Avusturalya ve Yeni Zellanda’da 1:500 ve spesifik bazı ülkelerde 1:5000‘e kadar kullanıma izin verilmektedir.

Kaldıraçlı İşlem Yapmanın Avantajları

Kaldıraçlı işlemler, doğru şekilde kullanıldığında potansiyel kazançları artırma ve çeşitli stratejileri uygulama fırsatı sunabilir. Bu avantajlardan bazıları ise şunlardır:

• Öncelikle küçük sermayeyle daha büyük pozisyonlar alma imkânı tanır. Kendi sermayenizden daha fazlasını kullanarak potansiyel getiriyi artırabilirsiniz.
• Geniş varlık yelpazesi üzerinde işlem yapma fırsatı sunar. Döviz, hisse senetleri, emtialar ve borsa endeksleri gibi birçok enstrüman üzerinden çeşitli piyasalara erişim sağlayabilirsiniz.
• Piyasa hareketlerinden elde edilen getiriyi artırma potansiyeline sahiptir. Doğru tahminler sonucunda küçük yatırım miktarıyla elde edilen kâr oranı, kaldıraç ile büyük ölçüde çoğaltılabilir.
• Mevcut portföyünüzü koruma amacıyla da kullanmanız mümkündür. Özellikle risk yönetimi stratejileriyle birleştirildiğinde potansiyel zararları sınırlama ve riskleri dengeleme imkânı sağlayabilir.
• Düşük teminatlarla büyük işlemler gerçekleştirmeyi mümkün kılar. Piyasaya giriş barajını düşürür, finansal piyasalara geniş kesimden yatırımcının katılmasına olanak tanır.
• Fiyat düşüşlerinden de kâr elde etme olanağı sunabilir. Varlığın değer kaybetmesi durumunda da kâr elde edebilirsiniz. Bu açıdan geleneksel yatırım stratejilerine göre esneklik sağlar.

Yüksek Kaldıraç Kullanmanın Riskleri

Yüksek kaldıraç kullanımı, potansiyel kazançları artırma fırsatı sunsa da aynı zamanda önemli riskleri de beraberinde getirir. Bu nedenle oranları seçerken dikkatli olmalı, risk yönetimi stratejileri uygulamalı ve piyasa koşullarını sürekli olarak gözlemlemelisiniz.

Mevcut pozisyonlarınızda yaşanan küçük bir fiyat hareketi, yüksek kaldıraç oranlarıyla büyük finansal kayıplara yol açabilir. Ayrıca fiyat hareketlerinde ani değişikliklerle birlikte hızlı likidite sorunlarına yol açabilir. Bu durum, pozisyonların hızla kapanmasına, istenmeyen zararların yaşanmasına neden olabilir. Diğer riskler ise şöyle sıralanabilir:

• Yatırımcılar üzerinde büyük psikolojik baskı oluşturabilir. Ani fiyat dalgalanmaları ve büyük zararlar, yatırımcının duygusal olarak stres yaşamasına ve sağlıklı kararlar alamamasına neden olabilir.
• Aşırı alım ve aşırı satım gibi durumları teşvik edebilir. Büyük oranlarla hızlı kâr elde etme beklentisiyle aşırı işlem yapabilme ihtimalini yükselterek daha fazla riskle karşılaşmanıza yol açabilir.
• Planlı ve disiplinli trading stratejilerinden sapmaya teşvik edebilir. Kontrolsüz risk alma eğilimi, uzun vadeli başarı yerine ani zararları beraberinde getirebilir.
• Faiz oranlarındaki değişikliklere, finansal şartlardaki oynaklığa duyarlıdır. Bu nedenle ekonomik olaylar, merkez bankası politikalarındaki değişiklikler, yüksek kaldıraç kullanımıyla ilişkili riskleri artırabilir.